Tıp dilinde majör tükürük bezleri, vücudumuzdaki ana tükürük bezleri olarak da bilinen kulak önü (Parotis), çene altı (Submandibuler) ve dil altı (Sublingual) tükürük bezleridir. Yanı sıra ağız içindeki mukozadan gırtlağa kadar yaygın şekilde yüzlerce minör tükürük bezi de mevcuttur. Tükürük bezleri günde yaklaşık 1000-1500 cc kadar tükürük üretmektedirler. Tükürük bezlerinin başlıca hastalıkları enfeksiyonlar, taşlar, tükürük bezi kanalındaki darlıklar ve tümörlerdir.
Parotis (Kulak Önü Tükürük Bezi) Cerrahisi
Bu tükrük bezinin ameliyatları, tükrük bezi taşı, iyi veya kötü huylu tükrük bezi kitleleri nedeniyle yapılmaktadır. Parotis bezinin en önemli anatomik özelliği içinden yüz sinirinin geçmesidir. Söz konusu yüz siniri bezin içerisinde önce iki ana dal sonra da bu dallardan kaynaklanan boyna, ağız köşelerine, yanaklara ve şakaklardan göze giden, yani yüzün mimik kaslarına giden ve hareket ettiren toplam 5 dala ayrılır. Cerrahi sırasında bu dallardan birine verilecek herhangi bir zarar geçici veya kalıcı fonksiyon kaybına yani kısmi veya total yüz felcine neden olabilir. Parotis cerrahisini incelikli kılan, aynı zamanda hastaları korkutan da işte bu anatomik özelliktir.
Tümörlerin çok büyük kısmı bezin yüzeysel bölümünden çıkmaktadır. Söz konusu olan iyi huylu bir tümörse sinirin dalları korunarak tümör, sağlam dokuyla yani bezin yüzeysel bölümünün bir kısmıyla birlikte çıkarılır. Bezin tamamının çıkarılması gerekirse sinirin altındaki parçası da çıkarılacaktır. Cerrahi sırasında sinir monitörizasyonu yapılarak sinir hasar riskini en aza indirmekteyiz. Mümkün olan her zaman, kötü huylu bir tümörde bile sinir tümör tarafından işgal edilmediyse sinir korunmaya çalışılır ancak öncesi bir yüz felci varsa ya da sinirin bazı dalları ya da tümü tümör tarafından yendiyse sinir de tükürük beziyle birlikte çıkarılabilir.
Subumandibuler (Çene Altı Tükrük Bezi) Cerrahisi
Çene altındaki tükrük bezlerinin ameliyatı, bu tükrük bezinde bulunan taş veya kitlelere bağlı yapılmaktadır. Bu bezin etrafından geçen önemli sinir ve damarlar nedeniyle bu ameliyat deneyim, özel bilgi ve beceri gerektirmektedir. Bu ameliyat genellikle çene altından 7 cm lik cilt kesisi ile yapılmaktadır. Bu kesi bazen istenmeyen izlere neden olabilir. Bu kozmetik problemden kaçınmak için uygun hastalarda ağız içinden bu ameliyat yapılabilmektedir.
